«مهرانه رود» ظرفیت عظیم گردشگری که هدر می‌رود

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها؛ اولین سفر استانی دولت سیزدهم به آذربایجان شرقی در حالی طی روزهای آینده انجام می‌شود که شاهد غیرفعال بودن پروژه‌های مهم نیمه تمام در این استان هستیم و مردم آذربایجان شرقی اتمام و بهره برداری این پروژه‌ها را از دولت آیت الله رئیسی مطالبه می‌کنند.

با توجه به سفر آیت الله رئیسی، رئیس جمهوری کشورمان و هیئت دولت به تبریز، انتظار می‌رود برخی از مطالبات به حق شهروندان که از دهه‌های گذشته انباشته شده، رسیدگی و به عنوان پروژه‌ای ملی در ردیف اعتبارات دولتی قرار بگیرد.

مسیری که تبریز را به توسعه گردشگری می‌رساند

یکی از این مطالبات مردم از رئیس جمهور بهسازی وضعیت مهرانه رود تبریز است. مهرانه رود، در ظاهر رودی است که از شرق به غرب تبریز کشیده شده است؛ اما در واقع همان مسیری است که تبریز را به توسعه گردشگری می‌رساند.

از مهرانه رود می‌توان به عنوان شاه رود تبریز یاد کرد. رودی مشهور که درست از وسط زندگی پر سر و صدای شهری می‌گذرد. وقتی حتی شاخه‌های درخت‌های روی زمین هم به باد مدرنیته و تکنولوژی رفته‌اند، زیر زمین اما جلوی چشم مردم، هنوز رودی هست که از سال‌های دور می‌آید و قرار است به سال‌های دور برود.

این رود با طول ۲۵ کیلومتر که سرچشمه آن از کوه‌های سهند است، از میان شهر تبریز می‌گذرد. مهرانه رود پیش از ورود به تبریز، باسمنج چای و در شرق تبریز و قسمت شمالی آن اسبه‌ریز و قسمت جنوبی قوری چای نامیده می‌شود. این دو قسمت در محله پل‌سنگی باغمیشه به یک‌دیگر می‌پیوندند و میدان چایی را تشکیل می‌دهند. همچنین در قسمت غرب تبریز به آجی چای ملحق می‌شود.

رودخانه ۲۵ کیلومتری مهرانه رود که از شرق به غرب تبریز امتداد دارد و شهر را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند، بهترین بستر برای تلطیف هوای آلوده این کلانشهر با جمعیت نزدیک دو میلیون نفری است.

رودخانه مهرانه رود در دهه‌های گذشته آب پایدار و تمام فصل نداشته و تنها در مواردی انگشت شمار بر اثر سیل و بارندگی‌های چشمگیر بالادست، آب گل آلود در آن روان شده است.

حدود ۱۵ سال قبل شهردار وقت تبریز طرح آبدار کردن رودخانه میان شهری مهرانه رود به وسیله آب سد شهید مدنی را مطرح و با حمایت‌های استانداری، اقدامات اولیه با وعده روان شدن آب سد پس از بسترسازی‌های مسیل رودخانه داده شد که تاکنون این قول‌ها جامه عمل به خود نپوشیده است.

با وجود اینکه اعتبارات طرح آب دار کردن مهرانه رود در آن زمان با استفاده از آب سد شهید مدنی از دو محل اعتبارات سد شهید مدنی و واگذاری و فروش اراضی مجاور نمایشگاه بین المللی تبریز تعریف شده بود، تعلل مسئولان استانی وقت مانع تحقق آن شد. این در حالی است که آب دار شدن مهرانه رود می‌تواند نقش مهمی در تغییر کلی چهره شهر تبریز به لحاظ اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی و حتی اقتصادی داشته باشد.

کارشناسان معتقدند، جریان آب از داخل مهرانه رود علاوه بر زیبایی چهره شهر، آثار و مزیت‌های بسیار وسیعی در زمینه‌های گردشگری و توسعه صنعت گردشگری، تلطیف آب و هوا و ساماندهی بستر رودخانه خواهد داشت.

با وجود اینکه مسئولان وعده‌هایی مبنی بر عبور یک هزار لیتر آب در ثانیه از رودخانه مهرانه رود را داده بودند و قرار بود تا پایان سال ۱۳۹۴ آب سد شهید مدنی در این مسیر جریان یابد، این وعده تاکنون محقق نشده و به عنوان یکی از مطالبات به حق شهروندان تبریزی هنوز عقیم مانده است.

لزوم تسریع در آبدارسازی بستر رودخانه

خوشبختانه کار بهسازی و ساماندهی بستر مهرانه رود طی سال‌های اخیر در فازهای مختلف و با همکاری سازمان‌ها و مناطق شهرداری تبریز به انجام رسیده و طرح‌های مربوط به زیباسازی آن موجود است که تسریع در آبدارسازی بستر رودخانه می‌تواند چهره تبریز کهن را به کلی دگرگون کند.

توسعه فضای سبز، ایجاد باند ویژه دوچرخه سواری، نصب تجهیزات و امکانات ورزش صبحگاهی، نورپردازی، ایجاد زیرساخت‌های رفاهی – تفریحی، اجرای طرح‌های مبلمان در حاشیه رودخانه، نصب المان‌های فرهنگی – مذهبی، اجرای فواره‌های بلند مرتبه و ده‌ها طرح دیگر از جمله برنامه‌های ویژه برای تکمیل پروژه ساماندهی مهرانه رود است، که در صورت اجرا می‌تواند جاذبه دیگری بر جاذبه‌های کلان شهر تبریز بیافزاید.

از طرفی دیگر کارشناسان مسائل زیست محیطی می‌گویند با توجه به کاهش سطح دریاچه ارومیه و تأثیر اکولوژیکی آن بر کیفیت هوای تبریز، آبدار کردن مهرانه رود می‌تواند به میزان قابل توجهی از آلودگی ناشی از وزش بادهای نمکی به سمت تبریز بکاهد و نقش تعیین کننده در تأمین سلامت شهروندان این شهر داشته باشد.

ضرورت اختصاص ردیف بودجه ویژه برای ساماندهی مهرانه رود

در نهایت می‌توان گفت که آبدار کردن رودخانه میان شهری مهرانه رود تبریز، مطالبه‌ای است که تحقق آن از دو بعد تأمین سلامتی شهروندان و افزایش جذابیت گردشگری این کهن شهر بسیار حائز اهمیت است.

شهرداری تبریز اگرچه در سال‌های اخیر پروژه‌های مختلفی با هدف ساماندهی مهرانه رود و بستر آن اجرا کرده و سعی دارد با لایروبی‌های فصلی مسیل این رود را روان نگه دارد؛ اما تبدیل این شاه رود به یک ظرفیت گردشگری به کمک و بودجه دولت نیاز دارد.

مردم تبریز امیدوارند یکی از مصوبات سفر رئیس جمهور به شهرمان، قرار گرفتن ساماندهی و توسعه مهرانه رود در جمع پروژه‌های ملی و اختصاص ردیف بودجه ویژه برای آن باشد.